Piercings zijn niet meer uit het straatbeeld weg te denken. Piercings in de oren, neus, wenkbrauwen of lippen, almaar meer mensen dragen ze. In de voedingssector zijn piercings echter niet zo evident. Brood & Banket gaat regelmatig dieper in op de wettelijke bepalingen die van toepassing zijn op het vlak van hygiëne. In deze editie van uw vakblad bekijken we het standpunt van de wetgever ten opzichte van piercings.

piercing in de wenkbrauw
bakker met piercing doorheen zijn wenkbrauw

 Omwille van het risico op verontreiniging of besmetting dat met het dragen van piercings samengaat, moeten we piercings als een vorm van sieraden beschouwen. Naargelang de bevestigingswijze zijn daarbij twee soorten sieraden te onderscheiden. Enerzijds zijn er sieraden die de huid niet doorboren, zoals ringen, oorbellen met een drukmechanisme, arm- en halsbanden. Anderzijds zijn er sieraden die de huid wel doorboren. Daartoe behoren de klassieke oorbellen, maar ook piercings in de neus (zowel ringen als sieraadsteentjes), de lippen, enzovoort.

 

Niet alleen de bevestigingswijze is belangrijk, ook de vorm en het uitzicht van de piercing zijn bepalend. Door de vorm kan vuil zich ophopen op de piercing, waarna dat vuil in de voeding terecht kan komen. Piercings die bezet zijn met steentjes vormen een reëel gevaar voor de voedselveiligheid wanneer een van de steentjes per ongeluk in de voeding verdwijnt. Daarmee halen we al meteen twee mogelijke probleemsituaties aan die met het dragen van piercings verbonden zijn. Maar er is nog een derde risico. Niet alleen kan er fysische besmetting ontstaan wanneer de piercing geheel of gedeeltelijk in de voeding terechtkomt, of kunnen er op de piercing kiemen ontstaan die daarna de voeding besmetten, de sieraden kunnen ook huidinfecties veroorzaken. Die infecties kunnen op hun beurt contaminatie doen ontstaan: rechtstreeks of onrechtstreeks, bijvoorbeeld wanneer de infectie via ongewassen handen op de voeding wordt overgedragen.

 

piercing doorheen de lip van een vrouw
De sieraden kunnen ook huidinfecties veroorzaken

Enkele eenvoudige voorzorgsmaatregelen kunnen fysische en microbiologische besmetting helpen voorkomen. De bakker kan een algemeen verbod invoeren op het dragen van sieraden of aan de medewerkers vragen de sieraden en piercings af te plakken. Laat de bakker sieraden en piercings toe in zijn atelier en winkel, dan moet hij de medewerkers zeker vragen het sieraad op een aangepaste manier te dragen en te onderhouden, en ook het lichaamsdeel waaraan het sieraad is bevestigd regelmatig en grondig te wassen.

 

 

 

 

Wat zegt de wet?

De huidige wetgeving vermeldt geen expliciete regels in verband met het dragen van piercings – ook niet over sieraden in het algemeen. De Europese wetgever heeft het hoogstens over de ‘zeer goede persoonlijke hygiëne’ die de medewerkers in acht moeten nemen en over de ‘passende, schone en, voor zover dat nodig is, beschermende kledij’ die de medewerkers moeten dragen. Ook het KB van 22/12/2005 bevat geen richtlijnen in verband met het dragen van sieraden. Vroegere KB’s vermeldden gedetailleerde eisen rond ringen en andere juwelen. In de huidige tekst is daar niets meer van te merken.

 

Wil dat zeggen dat de bakker sieraden en piercings moet toelaten in atelier en winkel? Helemaal niet. Er zijn drie andere bronnen die toelaten duidelijke conclusies te trekken over piercings en voedselveiligheid. Het KB van 14/11/2003 stelt dat de bakker via de verplichte autocontrole alle risico’s omtrent de voedselveiligheid moet beperken. Waar hij kan, moet hij de risico’s vermijden. De onvermijdbare risico’s moet hij beheersen, terwijl hij het geheel van de risico’s uitgebreid moet registreren en documenteren. Anders gezegd: de bakker moet een risicoanalyse opstellen en daar een aantal maatregelen aan koppelen in een hygiënereglement. Dat reglement voegt hij bij voorkeur toe aan het algemene arbeidsreglement, waardoor hij de maatregelen – ook die omtrent sieraden en piercings – makkelijker kan afdwingen.

 

Verbieden of afplakken

De risicoanalyse en het bijhorende hygiënereglement bevat best een hoofdstukje over sieraden en piercings. Ze kunnen immers wel degelijk een hygiënerisico inhouden. Niet alleen kunnen ze in de voeding terechtkomen, ze kunnen ook de oorzaak zijn van besmetting. Dragers van piercings manipuleren hun sieraden vaak. Bovendien kan de piercing voor irratie of ontsteking zorgen. Een verbod om te werken met zichtbare piercings is dan ook op zijn plaats. Ofwel verbiedt de bakker het dragen van piercings volledig, ofwel verplicht hij zijn medewerkers de piercings af te plakken. Bij die maatregel ontstaat echter een nieuw risico, aangezien ook de pleister in de voeding kan belanden. Een gekleurde pleister – al dan niet opspoorbaar met een metaaldetector – is hier aanbevolen.

 

Ook verschillende professionele gidsen voor autocontrole laten zich negatief uit over het dragen van piercings en sieraden. De sectorgids van de biscuit-, chocolade-, praline- en suikergoedindustrie verbiedt het dragen van sieraden, omdat dat niet strookt met de voorschriften in verband met persoonlijke hygiëne. Het protocol van het Britse retailconsortium BRC verbiedt het dragen van sieraden in het algemeen. Ook de Duitse tegenhanger IFS (International Food Standaard) stelt onomwonden dat voor juwelen en horloges geen plaats is binnen de voedingssector. De ISO-norm 22000 voor voedselveiligheid verwijst enkel naar de hygiëne van het personeel, maar legt de concrete invulling daarvan bij de wetgever, bij de eisen van klanten en bij andere erkende richtlijnen.

 

Gepaste maatregelen

piercing door het oor van een vrouw
We mogen stellen dat een piercing een mogelijk risico inhoudt voor de voedselveiligheid

Ook al behandelt de bestaande regelgeving het fenomeen piercings niet afzonderlijk, het is duidelijk dat het thuishoort bij de persoonlijke hygiëne. En dat is een materie die in de diverse wettelijke voorschriften wel gedetailleerd aan bod komt. We mogen stellen dat de bakker piercings moet beschouwen als een mogelijk risico voor de voedselveiligheid. Naargelang de werkomstandigheden van de persoon met de piercing moet de bakker de gepaste maatregelen nemen. De bakker kan ervoor kiezen het dragen van de piercing te verbieden of hij kan de medewerker verplichten de piercing af te plakken. Omwille van de uniformiteit – iedereen gelijk voor de wet – en het vereenvoudigen van de controle op piercings is het wellicht verstandiger om meteen een volledig verbod uit te vaardigen.

 

Tekst: Dries Van Damme

Bron: Paul Thevelein, afdelingshoofd VEKMO Voeding