6,3 miljoen Euro om Belgisch brood te bakken op Mars

Zullen de eerste mensen die op Mars brood bakken en eten dat doen dankzij een Belgische doorbraak? Dat is de uitdaging voor het SpaceBakery-project, een uniek consortium dat uit zeven Belgische organisaties bestaat en door de bakkerij-, banket- en chocoladedeskundigengroep Puratos geleid wordt.

Maar voordat de onderzoekers hun onderzoekswerk gebruiken om de eerste mensen op de rode planeet later deze eeuw te helpen voeden, streven ze naar een duidelijke impact op de aarde van nu. Het project concentreert zich op de vraag hoe we op een duurzamere manier voedsel kunnen produceren en draagt bij aan het leveren van een nutritioneel basisproduct voor veel regio’s over de hele wereld. Het consortium heeft net een subsidie van 4,5 miljoen euro ontvangen van de Vlaamse overheid  via het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO), wat leidt tot een totaal van meer dan 6,3 miljoen euro aan financiële middelen.

Vier aaneengesloten containers worden binnenkort geïnstalleerd in het hoofdkantoor van Puratos in Groot-Bijgaarden. Van buitenaf lijken ze misschien gewoon, maar vanaf 1 januari 2020 gaan onderzoekers aan de slag in het gesloten, ecologische plantenteeltsysteem en de bakkerij. Wat ze ontdekken kan een enorme impact hebben op onze voedselproductie op aarde en op Mars wanneer de eerste bemande missies gelanceerd worden.

De ideale omgeving om graan te kweken

Met behulp van de indrukwekkende infrastructuur voor plantenteelt leren onderzoekers van het consortium hoe ze de ideale omgeving kunnen creëren voor een efficiënte productie van tarwe en andere planten die in brood verwerkt kunnen worden om de voedingswaarde ervan te verhogen. Maar waarom de keuze voor brood? Omdat het heel voedzaam is en over de hele wereld geconsumeerd wordt, waardoor het een ideale kandidaat is als basisvoedsel voor ruimtemissies.

Expertise samenbrengen

Filip Arnaut, Upstream R&D-directeur bij Puratos, vertelt over het project: “Met dit consortium brengen we verschillende kennisdomeinen en Belgische expertise samen om een cruciale vraag te beantwoorden: hoe kunnen we de voedingswaarde, de duurzaamheid en het efficiënt gebruik van energie verder verbeteren om voedsel – in dit geval brood, één van onze belangrijkste specialiteiten – niet alleen nu maar ook in de toekomst in meer uitdagende omgevingen te produceren.”

Milieu op Mars

Het milieu op Mars is heel anders dan het milieu op aarde; het gebrek aan atmosfeer, lage temperaturen en stofstormen bieden niet de juiste omstandigheden voor de groei van gewassen. Daarom zal het onderzoek plaatsvinden in de aaneengesloten containers, een gesloten en zelfvoorzienend systeem waarin het klimaat aangepast kan worden om het geschikt te maken voor de groei van gewassen, met optimaal gebruik van middelen.

Recycling van grondstoffen

Parallel aan het gewasonderzoek zal het consortium ook andere aspecten bestuderen die een rol spelen bij de hele voedselproductiecyclus, zoals gebruik en recycling van grondstoffen, monitoring van het microbiële klimaat, invloed van straling en bestuiving door middel van geautomatiseerde drones. 

Puratos

Het consortium wordt geleid door Puratos, een internationale producent van ingrediënten en innovatieve oplossingen voor de bakkerij-, banket- en chocoladesector, met hoofdkantoor in België. Hun eeuwenlange expertise op het gebied van broodbereiding en innovatie zal van cruciaal belang zijn, omdat voedsel dat op Mars of op aarde geconsumeerd wordt voedzaam én ook smakelijk moet zijn.

Urban Crop Solutions

Het bedrijf Urban Crop Solutions, een ontwikkelaar en leverancier van oplossingen voor verticale landbouw, ontwikkelde de plantengroei-infrastructuur en zal daarnaast een variabele klimaatbiosfeer ontwikkelen; een hermetisch afgesloten gebouw waarin verschillende klimatologische omstandigheden gesimuleerd kunnen worden om de groei van een gevarieerde reeks gewassen te ondersteunen, gecombineerd met menselijke bewoning. Het bedrijf zal ook werken aan de ontwikkeling van een AI-algoritme om de groei van de gewassen te optimaliseren en de input van grondstoffen tot een minimum te beperken.

Magics Instruments

Magics Instruments, een technologiebedrijf dat gespecialiseerd is in de ontwikkeling van chips en slimme sensoren op basis van artificiële intelligentie, zal zich richten op de automatisering van bestuiving en zal samenwerken met Urban Crop Solutions om te onderzoeken hoe artificiële intelligentie de groei van gewassen kan optimaliseren.

SCK-CEN

SCK-CEN, de onderzoeksgroep BioSciences, zal het effect van micro-organismen op het vrijkomen van voedingsstoffen voor planten bestuderen en het algemene microbiële klimaat in de gesloten omgeving monitoren. Daarnaast zal het team de impact van verhoogde ioniserende straling, zoals die in de ruimte en op Mars aanwezig is, op de groei van tarwe onderzoeken.

Universiteit Gent

De Universiteit Gent zal via haar toegepast ecofysiologisch onderzoek bij planten aan de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen een 3D-model van tarwegroei en -ontwikkeling creëren met behulp van functioneel-structurele plantmodellering en gegevens van innovatieve plantsensoren. Dit ‘virtuele 3D-gewas’ zal vervolgens gebruikt worden om te bepalen wat de meest optimale en duurzame manier is om tarwe in het gesloten biosfeersysteem te telen.

Universiteit Hasselt

De Universiteit Hasselt, met haar Centrum voor milieukunde, zal analyseren hoe het afval van de tarweplant gebruikt kan worden om het gesloten biosfeersysteem circulair te maken door hergebruik van organisch materiaal.

Flanders’ Food

Flanders’ Food, de speerpuntcluster voor de agrovoedingsindustrie en ondersteuner van het project, zal zich op samenwerking over de hele voedingswaardeketen heen concentreren. Zij zullen ook de verdere coördinatie en verspreiding van het project leiden.

Inge Arents, algemeen directeur van Flanders’ FOOD: “Het SpaceBakery-project is belangrijk voor de strategie van Flanders’ FOOD. Het is een voorbeeld van duurzame en veerkrachtige agrovoedingssystemen, die benadrukken hoe de landbouw en de voedselproductie toekomstige generaties kunnen laten genieten van lekker voedsel voor een gezonde levensstijl. We hopen dat dit project andere bedrijven in het brede ecosysteem rond de voedingsindustrie inspireert. We zijn VLAIO dankbaar dat we de financiering van dit project konden ondersteunen.”

Het unieke Belgische consortium begint zijn onderzoek in Groot-Bijgaarden op 1 januari  2020 voor een periode van tweeënhalf jaar. In totaal investeren de zeven partners 6,3 miljoen euro om het onderzoek te financieren.

Het SpaceBakery-project geeft prioriteit aan duurzaamheid, gezondheid en het efficiënt gebruik van hulpbronnen, en biedt oplossingen die morgen en vandaag op aarde van groot belang zijn voor de ruimtevaarttechnologie.